Δημοσιευμένο στις 23.03.2018 στην efsyn.gr
Η Συνθετική Βιολογία αναπτύχθηκε εντυπωσιακά την τελευταία δεκαετία, με στόχο τη δημιουργία «συνθετικών» οργανισμών-μηχανών, οι οποίες θα είναι ικανές να παράγουν βιολογικά καύσιμα, φαρμακευτικές ουσίες, τροφές υψηλής διατροφικής αξίας. Πρόκειται για γενετικά τροποποιημένους και επανασχεδιασμένους μικροοργανισμούς ή φυτά που όταν δεν προορίζονται να παράγουν χρήσιμες για τον άνθρωπο βιοχημικές ουσίες, θα μπορούν να αφομοιώνουν διοξείδιο του άνθρακα και άλλες βλαπτικές ουσίες από το περιβάλλον.
Παρά τις έντονες ανησυχίες για την ασφάλεια αλλά και τα σοβαρά βιοηθικά ζητήματα που προκύπτουν, οι οικονομικοί επενδυτές προσελκύονται από τη μεγάλη -δυνητικά απεριόριστη!- αγορά της Συνθετικής Βιολογίας, αλλά και τη σχεδόν κατακόρυφη πτώση του κόστους της παραγωγής συνθετικών μορφών ζωής.
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση οι «Μηχανές του Νου» φιλοξενούν, σήμερα, τον Αρη Πατρινό, έναν από τους μεγάλους πρωταγωνιστές της νέας τεχνοεπιστημονικής περιπέτειας, που αρκετοί ειδικοί την περιγράφουν ήδη ως «επανάσταση» στην ανθρώπινη ιστορία. Οι απόψεις του κορυφαίου Ελληνα επιστήμονα έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα, αφού θεωρείται ένας από τους πατέρες της... συνθετικής ζωής.
• Ποιες, κατά τη γνώμη σας, είναι οι πιο σημαντικές εξελίξεις και οι πιο πρόσφατες επιτυχίες της Συνθετικής Βιολογίας;
Οι σημαντικότερες πρόοδοι και οι πιο αξιόλογες τεχνολογικές εξελίξεις στο πεδίο της Συνθετικής Βιολογίας, σε παγκόσμιο επίπεδο, στηρίζονται στα διαρκώς τελειοποιούμενα εργαλεία της Μοριακής Βιολογίας.
Για να αναφέρω μόνο μερικά από τα πιο πρόσφατα παραδείγματα: κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος επαναπρογραμματίζονται ώστε να μπορούν να αναγνωρίζουν επιλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα και να τους επιτίθενται μόλις εμφανίζονται.
Εναλλακτικά, μπορούμε να επαναπρογραμματίζουμε κανονικά κύτταρα ώστε να αποκτούν ανοσοποιητικές ιδιότητες και να επιτίθενται στα καρκινικά κύτταρα.
Μια άλλη επιτυχία ήταν η δημιουργία εντελώς νέων ζευγών νουκλεοτιδικών βάσεων Χ και Ψ που όταν ενσωματωθούν εργαστηριακά στο DNA των βακτηριδίων αντικαθιστούν ένα ζευγάρι από τις τέσσερις γνωστές νουκλεοτιδικές βάσεις του DNA.
Ετσι τα βακτηρίδια αποκτούν τη γενετική ικανότητα να παράγουν έναν εντελώς νέο αγγελιοφόρο RNA που, με τη σειρά του, μεταφράζεται σε εντελώς νέες πρωτεΐνες.
Ενα πρόσφατο βιοτεχνολογικό επίτευγμα που μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία πρωτεϊνών με καινοφανείς βιολογικές ιδιότητες και λειτουργίες.
Ο Αριστείδης Πατρινός είναι πίσω από τη δημιουργία των πρώτων συνθετικών κυττάρων στο Ινστιτούτο J. Craig Venter.
Είναι ο πρώτος που ασχολείται συστηματικά με την επέκταση της βιοτεχνολογίας και τη μετεξέλιξή της σε Συνθετική Βιολογία.